Kiedy i jak należy regulować brzegi rzek?
Woda w negatywny sposób wpływa na kształtowanie koryta rzeki. Ma to związek z erozją wodną, która powoduje zmiany przekrojów poprzecznych i przekroju podłużnego rzeki. Ze względu na działanie rozmaitych czynników dochodzi także do rozmycia brzegów i dna, tworzenia się osypisk i spiętrzeń, które są szczególnie niebezpieczne ze względu na wzrost ryzyka wylania rzeki. Wyjaśniamy, kiedy i jak regulować brzegi rzeki.
W jakim celu reguluje się brzegi rzeki?
Regulacja brzegów rzeki poprzez dobór odpowiednich metod oraz wykonanie prac hydrotechnicznych ma swoje uzasadnienie. Choć bywa postrzegana jako nadmierna ingerencja w przyrodę, to służy przede wszystkim zwiększeniu bezpieczeństwa terenów nadbrzeżnych i uniknięciu ich zalewania wskutek np. roztopów. Regulacja brzegów cieków wodnych służy także w celu m.in.:
- odpowiedniego kształtowania terenu zgodnie z jego przeznaczeniem,
- regulacji poziomu wód gruntowych,
- odpowiedniego krzyżowania rzek z drogami lądowymi,
- wytworzeniu odpowiedniej głębokości rzeki,
- wykorzystania potencjału rzeki jako źródła energii odnawialnej.
Każda rzeka z czasem przybiera kształt krzywoliniowy, co stwarza poważne zagrożenie, zwłaszcza w kontekście ochrony przeciwpowodziowej. To jedna z najważniejszych przesłanek, która skłania do regulacji brzegów rzek.
Jak reguluje się brzegi rzek?
W celu regulacji brzegów rzek stosuje się budowle regulacyjne, których podstawa zanurzona jest w wodzie. To wymusza dobór odpowiednich materiałów oraz technik ich mocowania w celu uniknięcia deformacji umocnień. Stosowane budowle regulacyjne muszą być odporne na działanie wody oraz elastyczne. Do regulacji brzegów wykorzystywane są metody i materiały stosowane także podczas umacniania linii brzegowej, czyli m.in. kamień, beton, metale i tworzywa sztuczne. Odrębną grupą materiałów, z których powstają budowle regulacyjne, są materiały naturalne, czyli m.in. faszyna oraz drewno. Niezwykle ważnym elementem budowli regulacyjnych jest naturalna roślinność. Prace hydrotechniczne, które mają na celu regulację brzegów, muszą zostać odpowiednio zaplanowane oraz dostosowane do indywidualnych problemów, stwarzających je czynników, a także przeznaczenia terenu.